16:10 / 29-04-2024
Şahin müəllim: Nümunəvi ömur yolu
12:24 / 29-04-2024
Samir Babazadə: Mənalı və zəngin həyat yolu
12:31 / 22-04-2024
Namizəd İsmayılov: Möhtəşəm hərbi qələbədən yeni diplomatik zəfərlərə...
09:57 / 20-04-2024
20.04.2024 saat 11:30-da ZALOV İMZA TV ALYANS-ın BİRLƏŞMİŞ ƏRƏB ƏMİRLİKLƏRİ DUBAY ŞƏHƏRİNDƏ NÜMAYƏNDƏLİYİNİN TƏQDİMATI
13:20 / 18-04-2024
Dilarə Mövlayeva: Qeyri-neft sektorunun inkişafı əsas hədəfdir
11:56 / 17-04-2024
Mübariz müəllim: Prezident İlham Əliyevin siyasi-diplomatik müstəvidə birmənalı olaraq ən önəmli LİDER olduğu bir daha aydın görünür
11:53 / 17-04-2024
Fuad Hacıyev: Verilən bütün vədlər uğurla yerinə yetirilir
11:08 / 08-04-2024
Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətində silsilə tədbirlər davam edir
10:54 / 08-04-2024
Xətai rayonunda şəhid ailələri üçün növbəti iftar süfrəsi təşkil olunub
09:44 / 08-04-2024
Baş redaktor: "Bu xəbər insanları çaşdırmaq üçün qəsdən yayılıb"
12:08 / 01-04-2024
Fərid Bağırov: Tarixi zəfərlərlə bütün şəhidlərimizin qisası alındı
01:38 / 29-03-2024
Süleyman Mikayılov: Bu gün öz tariximizə qayıdırıq
01:33 / 29-03-2024
Rəşad Umudov: Xalqın əyilməz ruhunun təntənəsi
13:02 / 18-03-2024
Həmid Həsənov: Tonqalımız Xankəndidə yanır
12:59 / 18-03-2024
Səyyaf Tağıyev: Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Xankəndində qədim bayramımız olan Novruzun yenidən qeyd olunması böyük xoşbəxtlikdir
13:52 / 28-02-2024
Hacı Ruslan Həsənovun qardaşı Mahmud Həsənov rəhmətə gedib - BAŞSAĞLIĞI
13:25 / 27-02-2024
Cəsarət Qasımov: Xocalı faciəsi qurbanlarının qanı yerdə qalmadı
10:55 / 24-02-2024
Yaşanmış faciə
10:52 / 24-02-2024
Xocalı Soyqırımı
10:49 / 24-02-2024
26 Fevral - Xocalı soyqırımı əsrin faciəsi
21:34 / 23-02-2024
Beynəlxalq Hüquq Eksperti, Zalov İmza TV- Alyansın rəhbəri, İsrail- Azərbaycan ŞAHDAĞ Təşkilatının, Azərbaycan üzrə rəsmi nümayəndəsi, İsmayıl Zalov medalla təltif olundu
21:12 / 23-02-2024
Suraxanı rayonunda Şəhid Muxtar Qasımlının Ad günü qeyd olundu.
10:13 / 22-02-2024
Şərəfli Peşə sahibi Psixoloq Aynur Aliyeva
12:52 / 20-02-2024
Bizim ailəmiz -Türk dünyasıdır- İlham Əliyev / FOTO-VİDEO
10:57 / 19-02-2024
Rəşad Musayev: Yeni mərhələdə Azərbaycanı yeni nailiyyətlər gözləyir
10:56 / 19-02-2024
Mahir Məmmədov: Yeni mərhələdə yeni hədəflərə doğru
16:58 / 16-02-2024
Evlər yıxan dələduzun bitib-tükənməyən şantaj əməlləri...
13:30 / 05-02-2024
Ağcabədi polisi əməliyyat keçirdi: 20 nəfər saxlandı - FOTO
13:24 / 05-02-2024
Pensiyalar nə qədər artırıldı?
13:19 / 05-02-2024
Prezidentdən pensiyalarla bağlı SƏRƏNCAM
13:02 / 05-02-2024
Ziyəddin Quliyev: Xalq möhtəşəm uğurların davamına səs verəcək!
16:49 / 30-01-2024
Gültəkin Hacıbəylinin xalası oğlu Müqayis Verdiyev sahibkarlara qarşı külli miqdarda dələduzluq edib - VİDEO
13:01 / 08-01-2024
Ölkə rəhbərliyinin müvafiq tapşırıqlarına uyğun olaraq Ağstafada abadlıq-quruculuq və əsaslı təmir işləri davam etdirilir
12:29 / 14-12-2023
Hafiz Kərimov: Xilaskar dövlət xadimi
10:29 / 14-12-2023
Hacı Salayev: Müstəsna xidmətlər
10:27 / 14-12-2023
Rəşad Musayev: Heydər Əliyev - Tarixin fenomenal şəxsiyyəti
13:15 / 21-07-2023
Ramiz Hümmətov: Düşünülmüş siyasətin təzahürü
Politoloq: “İsrail-Fələstin münaqişəsi sübut etdi ki, maraqlar naminə yenidən alovlandıra bilər”
“İsrail-Fələstin münaqişəsi bir daha onu göstərdi ki, dünya siyasətində dondurulmuş və münaqişəli məsələlər əbədi olaraq qala bilməz. Belə hadisələrdə maraqlı tərəflər hər an öz məqsədləri və maraqları naminə münaqişələri yenidən alovlandıra bilərlər”.
Bunu açıqlamasında politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.
Onun sözlərinə görə, belə proseslərin uzunmüddətli və qısa aralıqlarla müntəzəm olaraq davam etdirilməsi cəhdləri beynəlxalq münasibətlər baxımından xoş qarşılanmasa da, reallıq olaraq qəbul edilir:
“1948-ci ildən bəri müəyyən qısa fasilələri çıxmaq şərti ilə daima aktivliyini qoruyub saxlayan İsrail-Fələstin münaqişəsi buna açıq örnək kimi qəbul edilə bilər.
Təbii ki, İsrail-Fələstin məsələsinə bir neçə aspektdən yanaşmaq mümkündür. Burada siyasi, dini və etnik aspektlər önəmli rol oynayır. Məsələyə siyasi aspektdən yanaşsaq, məhz bu münaqişədə tərəf olaraq yalnızca İsrail və Fələstin qəbul edilə bilməz. Münaqişənin aktiv fazasında İsrail və Fələstin olsa da, arxa planda bloklaşmanın olduğunu görmək mümkündür. Biz bu münaqişədə tərəfləri şərti olaraq İsrail və Fələstin bloklarına bölsək, İsrail blokunda təmsil olunanlara, əsasən, ABŞ və Qərbi Avropa dövlətlərini, xüsusilə də Böyük Britaniyanı nümunə göstərə bilərik. Fələstin blokuna isə Türkiyə, İran, Rusiya, müsəlman ölkələrinin böyük əksəriyyətini, o cümlədən bəzi ərəb ölkələrini nümunə göstərə bilərik. Bu məsələdə bir də bitərəf mövqe sərgiləyənlər var ki, bunlar da tərəflərlə münasibətlərdə balansı qorumağa çalışanlar kimi də qəbul edilə bilərlər. Bu münaqişədə Türkiyənin Fələstinə diplomatik və siyasi dəstək verməsi, həmçinin İranın HƏMAS və Hizbullah kimi hərbi qruplaşmalar vasitəsilə dəstək verməsi İsraili daha çox narahat edən məsələlərdəndir”- o qeyd edib.
Politoloq əlavə edib ki, məsələyə dini aspektdən yanaşsaq, burada uzun illərdir baş verənlər iki fərqli dinin toqquşması kimi də qəbul edilə bilər:
“Xüsusilə onu qeyd etmək lazımdır ki, Qüds şəhərinin üç dinin mərkəzi olması, məsələnin bir az daha qəlizləşməsinə şərait yaradan amillərdəndir. Belə ki, tərəflər bu şəhəri özləri üçün müqəddəs hesab edirlər və ona görə də qarşı tərəfə güzəştə getmək niyyətində olmadıqlarını atdıqları addımlarla sübut edirlər. Məhz son genlər Qüdsdə yerləşən Əl Əqsa məscidində baş verənlər deyilənlərə açıq nümunə kimi qəbul edilə bilər.
Məsələyə bir də etnik aspektdən yanaşsaq, burada baş verənlərin ərəb-yahudi müstəvisindən də kənara çıxdığını görmək mümkündür. 1948-ci ildə İsrailin özünü müstəqil dövlət elan etməsindən sonra başlayan proseslər 1967 və 1973-cü illərdə İsrail-Ərəb müharibəsinə qədər yüksəldi. Təbii ki, Qərb dövlətlərinin, xüsusilə də ABŞ-ın basqısı ilə ərəb ölkələri birliyi bir müddət sonra dağılsa da, nəticə etibarı ilə tərəflər arasında etnik münaqişənin daima mövcudluğunu qoruduğunu demək mümkündür. 1979-cu ildə Misir və İsrail arasında Kemp Devid anlaşmasının imzalanması ilə İsrailə qarşı ərəb birliyi anlayışı aradan qalxsa da, fərdi şəkildə İsrailə qarşı münasibət yenə də normal olmadı. Yəni qısa şəkildə desək, buna həm də ərəb-yəhudi münaqişəsi kimi də yanaşmaq olar.
Görünən odur ki, münaqişə həm dalana dirənib və tərəflər öz maraqlarını güzəştə getmək niyyətinə görünmürlər. Belə olan halda İsrail-Fələstin münaqişəsinin tezliklə bitəcəyi yaxud kompromis variantın əldə ediləcəyi reallığa yaxın görünmür.
Sözsüz ki, siyasətdə çarə dükınmir. Əgər tərəflər vəziyyətin normallaşması və münaqişənin sülh prosesinə yönəldilməsi və beləliklə də insan itkisinin qarşısını almaq üçün bəzi güzəştlərə gedə bilərlər. Bu güzəştlər regiona beynəlxalq mandatı olan və çoxtərkibli sülhməramlı qüvvələrin gətirilməsi, münaqişənin başlandığı ilk illərdə tərəflərin mövcud olmuş sərhədlərə qaytarılması və nəhayət BMT-nin münaqişənin həlli istiqamətində qəti nəticələr verəcək "yol xəritəsi"nin hazırlayıb tətbiq edilməsinə nəzarət etməsi ola bilər.
Hesab edirəm ki, bundan sonra uzun illərdir davam edən münaqişənin həlli istiqamətində uğurlu nəticə əldə etmək mümkündür”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
“İsrail-Fələstin münaqişəsi bir daha onu göstərdi ki, dünya siyasətində dondurulmuş və münaqişəli məsələlər əbədi olaraq qala bilməz. Belə hadisələrdə maraqlı tərəflər hər an öz məqsədləri və maraqları naminə münaqişələri yenidən alovlandıra bilərlər”.
Bunu açıqlamasında politoloq Elxan Şahinoğlu deyib.
Onun sözlərinə görə, belə proseslərin uzunmüddətli və qısa aralıqlarla müntəzəm olaraq davam etdirilməsi cəhdləri beynəlxalq münasibətlər baxımından xoş qarşılanmasa da, reallıq olaraq qəbul edilir:
“1948-ci ildən bəri müəyyən qısa fasilələri çıxmaq şərti ilə daima aktivliyini qoruyub saxlayan İsrail-Fələstin münaqişəsi buna açıq örnək kimi qəbul edilə bilər.
Təbii ki, İsrail-Fələstin məsələsinə bir neçə aspektdən yanaşmaq mümkündür. Burada siyasi, dini və etnik aspektlər önəmli rol oynayır. Məsələyə siyasi aspektdən yanaşsaq, məhz bu münaqişədə tərəf olaraq yalnızca İsrail və Fələstin qəbul edilə bilməz. Münaqişənin aktiv fazasında İsrail və Fələstin olsa da, arxa planda bloklaşmanın olduğunu görmək mümkündür. Biz bu münaqişədə tərəfləri şərti olaraq İsrail və Fələstin bloklarına bölsək, İsrail blokunda təmsil olunanlara, əsasən, ABŞ və Qərbi Avropa dövlətlərini, xüsusilə də Böyük Britaniyanı nümunə göstərə bilərik. Fələstin blokuna isə Türkiyə, İran, Rusiya, müsəlman ölkələrinin böyük əksəriyyətini, o cümlədən bəzi ərəb ölkələrini nümunə göstərə bilərik. Bu məsələdə bir də bitərəf mövqe sərgiləyənlər var ki, bunlar da tərəflərlə münasibətlərdə balansı qorumağa çalışanlar kimi də qəbul edilə bilərlər. Bu münaqişədə Türkiyənin Fələstinə diplomatik və siyasi dəstək verməsi, həmçinin İranın HƏMAS və Hizbullah kimi hərbi qruplaşmalar vasitəsilə dəstək verməsi İsraili daha çox narahat edən məsələlərdəndir”- o qeyd edib.
Politoloq əlavə edib ki, məsələyə dini aspektdən yanaşsaq, burada uzun illərdir baş verənlər iki fərqli dinin toqquşması kimi də qəbul edilə bilər:
“Xüsusilə onu qeyd etmək lazımdır ki, Qüds şəhərinin üç dinin mərkəzi olması, məsələnin bir az daha qəlizləşməsinə şərait yaradan amillərdəndir. Belə ki, tərəflər bu şəhəri özləri üçün müqəddəs hesab edirlər və ona görə də qarşı tərəfə güzəştə getmək niyyətində olmadıqlarını atdıqları addımlarla sübut edirlər. Məhz son genlər Qüdsdə yerləşən Əl Əqsa məscidində baş verənlər deyilənlərə açıq nümunə kimi qəbul edilə bilər.
Məsələyə bir də etnik aspektdən yanaşsaq, burada baş verənlərin ərəb-yahudi müstəvisindən də kənara çıxdığını görmək mümkündür. 1948-ci ildə İsrailin özünü müstəqil dövlət elan etməsindən sonra başlayan proseslər 1967 və 1973-cü illərdə İsrail-Ərəb müharibəsinə qədər yüksəldi. Təbii ki, Qərb dövlətlərinin, xüsusilə də ABŞ-ın basqısı ilə ərəb ölkələri birliyi bir müddət sonra dağılsa da, nəticə etibarı ilə tərəflər arasında etnik münaqişənin daima mövcudluğunu qoruduğunu demək mümkündür. 1979-cu ildə Misir və İsrail arasında Kemp Devid anlaşmasının imzalanması ilə İsrailə qarşı ərəb birliyi anlayışı aradan qalxsa da, fərdi şəkildə İsrailə qarşı münasibət yenə də normal olmadı. Yəni qısa şəkildə desək, buna həm də ərəb-yəhudi münaqişəsi kimi də yanaşmaq olar.
Görünən odur ki, münaqişə həm dalana dirənib və tərəflər öz maraqlarını güzəştə getmək niyyətinə görünmürlər. Belə olan halda İsrail-Fələstin münaqişəsinin tezliklə bitəcəyi yaxud kompromis variantın əldə ediləcəyi reallığa yaxın görünmür.
Sözsüz ki, siyasətdə çarə dükınmir. Əgər tərəflər vəziyyətin normallaşması və münaqişənin sülh prosesinə yönəldilməsi və beləliklə də insan itkisinin qarşısını almaq üçün bəzi güzəştlərə gedə bilərlər. Bu güzəştlər regiona beynəlxalq mandatı olan və çoxtərkibli sülhməramlı qüvvələrin gətirilməsi, münaqişənin başlandığı ilk illərdə tərəflərin mövcud olmuş sərhədlərə qaytarılması və nəhayət BMT-nin münaqişənin həlli istiqamətində qəti nəticələr verəcək "yol xəritəsi"nin hazırlayıb tətbiq edilməsinə nəzarət etməsi ola bilər.
Hesab edirəm ki, bundan sonra uzun illərdir davam edən münaqişənin həlli istiqamətində uğurlu nəticə əldə etmək mümkündür”.
Tarix: 16-05-2021, 13:46 Oxunub: 62
Bölməyə aid digər xəbərlər
4-03-2021, 15:30
Böyük Qələbə sayəsində Azərbaycan daha cəlbedici investisiya ölkəsinə çevrilib — Prezidentə yazırlar
24-10-2020, 11:06
Prezident İlham Əliyev Fransanın “Figaro” qəzetinə müsahibə verib