10:16 / 17-05-2024
Arif Məmmədov: Bundan sonra Azərbaycan torpaqlarında daim sülh olacaq
13:17 / 16-05-2024
Rəşad İsayev şəhid ailələrinə daim diqqət və qayğı göstərir
13:12 / 16-05-2024
Mürsəl Eminov: Azərbaycan ruhunu qoruyub saxlaya bildi
14:19 / 15-05-2024
Məmməd Musayev: Azərbaycan Bayrağı bu torpaqlarda əbədi dalğalanacaq
11:31 / 15-05-2024
Lənkəran Regional Elmi Mərkəzində “Ümummilli Lider Heydər Əliyev və müstəqil Azərbaycan Respublikası” mövzusunda elmi seminar keçirilib
10:24 / 13-05-2024
Azad Şuşamız öz sakinlərini qoynuna alır
10:20 / 13-05-2024
Şuşa bizim əyilməz ruhumuzun rəmzidir
14:08 / 10-05-2024
Hacı Ruslan Həsənov: Ümummilli Lider xalqını müstəqilliyə qovuşduran qüdrətli şəxsiyyətdir
20:13 / 04-05-2024
Elmar Hüseynov: “Hələ də müharibə veteranı statusunu ala bilməyən döyüşçülərimiz var
11:59 / 04-05-2024
Elçin Tağıyev vəzifəyə təyin edildi - FOTOLAR
15:27 / 03-05-2024
Rəis ifadəsi üçün Bakıya gətirilib - Gömrük İdarəsində əməliyyat
15:13 / 03-05-2024
"Nağıoğlu” MMC qanunsuz qum-çınqıl hasil edir? – Sahibkardan hərracda qalib olan şirkətə ittiham (FOTO/VİDEO)
15:04 / 02-05-2024
Məmməd Mahmudov: Artıq beynəlxalq aləm Azərbaycanı regionda sülh ölkəsi kimi tanıyır
10:28 / 30-04-2024
Şahin Şirinov: Dünya ölkələri üçün nümunəvi model
20:12 / 29-04-2024
“Bakı Sığorta” vətəndaşları aldadır- FOTOFAKT
16:10 / 29-04-2024
Şahin müəllim: Nümunəvi ömur yolu
12:24 / 29-04-2024
Samir Babazadə: Mənalı və zəngin həyat yolu
12:31 / 22-04-2024
Namizəd İsmayılov: Möhtəşəm hərbi qələbədən yeni diplomatik zəfərlərə...
09:57 / 20-04-2024
20.04.2024 saat 11:30-da ZALOV İMZA TV ALYANS-ın BİRLƏŞMİŞ ƏRƏB ƏMİRLİKLƏRİ DUBAY ŞƏHƏRİNDƏ NÜMAYƏNDƏLİYİNİN TƏQDİMATI
13:20 / 18-04-2024
Dilarə Mövlayeva: Qeyri-neft sektorunun inkişafı əsas hədəfdir
11:56 / 17-04-2024
Mübariz müəllim: Prezident İlham Əliyevin siyasi-diplomatik müstəvidə birmənalı olaraq ən önəmli LİDER olduğu bir daha aydın görünür
11:53 / 17-04-2024
Fuad Hacıyev: Verilən bütün vədlər uğurla yerinə yetirilir
11:08 / 08-04-2024
Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətində silsilə tədbirlər davam edir
10:54 / 08-04-2024
Xətai rayonunda şəhid ailələri üçün növbəti iftar süfrəsi təşkil olunub
09:44 / 08-04-2024
Baş redaktor: "Bu xəbər insanları çaşdırmaq üçün qəsdən yayılıb"
12:08 / 01-04-2024
Fərid Bağırov: Tarixi zəfərlərlə bütün şəhidlərimizin qisası alındı
01:38 / 29-03-2024
Süleyman Mikayılov: Bu gün öz tariximizə qayıdırıq
01:33 / 29-03-2024
Rəşad Umudov: Xalqın əyilməz ruhunun təntənəsi
13:02 / 18-03-2024
Həmid Həsənov: Tonqalımız Xankəndidə yanır
12:59 / 18-03-2024
Səyyaf Tağıyev: Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Xankəndində qədim bayramımız olan Novruzun yenidən qeyd olunması böyük xoşbəxtlikdir
13:52 / 28-02-2024
Hacı Ruslan Həsənovun qardaşı Mahmud Həsənov rəhmətə gedib - BAŞSAĞLIĞI
13:25 / 27-02-2024
Cəsarət Qasımov: Xocalı faciəsi qurbanlarının qanı yerdə qalmadı
10:55 / 24-02-2024
Yaşanmış faciə
10:52 / 24-02-2024
Xocalı Soyqırımı
10:49 / 24-02-2024
26 Fevral - Xocalı soyqırımı əsrin faciəsi
21:34 / 23-02-2024
Beynəlxalq Hüquq Eksperti, Zalov İmza TV- Alyansın rəhbəri, İsrail- Azərbaycan ŞAHDAĞ Təşkilatının, Azərbaycan üzrə rəsmi nümayəndəsi, İsmayıl Zalov medalla təltif olundu
21:12 / 23-02-2024
Suraxanı rayonunda Şəhid Muxtar Qasımlının Ad günü qeyd olundu.
10:13 / 22-02-2024
Şərəfli Peşə sahibi Psixoloq Aynur Aliyeva
Yağ qiymətlərində artım, idxaldan asılı bazar - Problem və həlli yolları
Cari ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycandan ixrac edilən məhsulların dəyəri illik müqayisədə 1,6% azalaraq 4,138 milyard dollara düşüb. Azalma bir sıra kənd təsərrüfatı məhsullarında özünü daha çox göstərib.
Belə ki, ilin ilk 3 ayında 21,260 mln. dollar dəyərində pomidor ixracı edilib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 dəfə azdır. Doğrudur, ötən il Rusiya tərəfindən Azərbaycandan pomidor idxalına məhdudiyyətlər qoyulsa da, artıq bu məhdudiyyətlərin böyük bir qismi aradan qaldırılıb. Lakin Rusiyanı pomidor və alma ixracında əsas bazar seçən Azərbaycanda bu məhsulların ixracı 2 dəfə aşağı enib.
Eləcə də, Azərbaycanda daha çox üstünlük verilən kənd təsərrüfatı məhsulu kimi fındığın ixracı da azalıb. Fındıq ixracından 29,052 mln dollar əldə olunub ki, bu da illik müqayisədə 21,4% azdır. Çay ixracının dəyəri isə 9,2% azalaraq 2,020 mln dollar olub.
Mövzu ilə bağlı “Ölkə.az”a açıqlama verən kənd təsərrüfatı sahəsi üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov bildirdi ki, ixracda azalma ilə yanaşı, ölkəyə kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalında ciddi artım var. Özəlliklə, bu artım meyvə-tərəvəz idxalında müşahidə olunub:
“İxracdakı azalmanın bir səbəbi istehsal ilə bağlıdır. Düzdür, alma və pomidar ixracı ilə bağlı müəyyən maneələr var idi. Əgər istehsal kifayət qədər çox olsaydı, qonşu ölkələrə, Belarusiyaya, Orta Asiya ölkələrinə istixana şəraitində yetişdirilmiş pomidor məhsulları ixrac etmək olardı. Eləcə də, alternativ bazarlar tapmaqla ixracı artırmaq mümkün olardı.
İstehsaldakı azalma isə bir sıra problemlərlə bağlıdır. Məsələn, fermerlər uzun müddətdir istixana şəraitində pomidor yetişdirirlər. Lakin cari ilin fevral ayında bir sıra fermerlər qaz, su, elektrik kimi kommunal xidmətlərdə problemlərin yaranması ilə bağlı şikayətlər səsləndirmişdi. Belə olan şəraitdə istehsalı düzgün qurmaq mümkün deyil. Bu kimi süni problemlər məhsuldarlığı azaldır, fermerləri müflis edir. Məsələn, Şəmkir rayonunun Cəyirli kəndindən olan fermərə bu ilin mart ayında 75 min manat ziyan vurulub və o, birillik gəlirindən məhrum olub. Bütün bunlar istehsalı azaltmaqla ixrac əlaqələrinin qırılmasına səbəb olur”.
Ekspertin sözlərinə görə, fındığın bir kiloqramı 16-17 dollara təklif olunurdu:
“İndi isə qiymət artıq 2 dəfədən çox aşağı düşüb. Çünki fındığa tələbat azalıb. Bu da alıcıları azaltmaqla ixracı aşağı salır. Son 5 ildə fındıq əraziləri 2 dəfə artıb. Çünki bu sahəyə göstərilən dəstək güclənib və subsidiya həcmi artıb. Lakin fermerlər bazarın konyukturunu izləyərək hansı məhsulu istehsal edəcəyinə qərar verməlidir.
Həmçinin istixana biznesinin genişləndirilməsi ilə bağlı dəstəkləyici addımlar da oldu. Hazırda istixana şəraitində yetişdirilən məhsulların həcmi 9 dəfə artıb. Lakin istehsal artsa da, bazarın qəbul etmə səviyyəsi azdır. Düzdür, Rusiya bazarı var, amma elə bir ölkə yoxdur ki, Rusiyaya istixana məhsulu çıxarmasın. Azərbaycan məhsulları bir sıra digər ölkələrin istixana məhsulları ilə keyfiyyət və qiymət baxımından rəqabət aparacaq səviyyədə deyil”.
Ekspert onu da vurğulayıb ki, Azərbaycan bu dövrdə daha çox duru yağ idxal edib:
“Buğda, düyü, heyvandarlıq məhsulları ilə bərabər duru yağ idxalına da çoxlu miqdarda valyuta xərclənib. Bizim bazarımızda hazırda daha çox bitki yağına ehtiyac olduğu halda niyə məhz əsasən istixana məhsulları istehsal edilir? Ölkədə il ərzində 160 min ton bitki yağı istehlak olunur. Keçən il ölkəyə 167 min ton duru yağ idxal edilib. Ölkə bu sahədə tam idxaldan asılıdır. Bu il həmçinin yağın qiyməti 60% artım nümayiş etdirdi. Qiymətlərin artımına səbəb isə bizim ölkənin daha çox idxaldan asılı olması və digər ölkələrin də mövcud vəziyyətdən istifadə etməsi idi. Əgər Azərbaycan 80% tələbi daxili istehsalı hesabına ödəyə bilərdisə, bu zaman 20% idxalda qiymət artımı ümumi qiymətlərə bir o qədər təsir etməzdi”.
Ekspertin fikrincə, kəndli və fermerlərə günəbaxan və digər duru yağın əldə olunduğu bitkilərin istehsalına stimul yaradılmalıdır:
“Yağın emalı üçün şərait yaradılmalıdır. İstehsal zamanı qayda pozuntularına yol verilməzsə, bu zaman bazara çıxarılan məhsul da ucuz olar. Eləcə də, günəbaxan bitkisinin suya tələbatının çox olmasını nəzərə alaraq suvarmadakı problemlər aradanm qaldırılmalıdır. Bu problem köklü şəkildə həll edilməzsə, bu il də eyni problemi yaşayacağıq”.
Bölməyə aid digər xəbərlər
Cari ilin yanvar-mart aylarında Azərbaycandan ixrac edilən məhsulların dəyəri illik müqayisədə 1,6% azalaraq 4,138 milyard dollara düşüb. Azalma bir sıra kənd təsərrüfatı məhsullarında özünü daha çox göstərib.
Belə ki, ilin ilk 3 ayında 21,260 mln. dollar dəyərində pomidor ixracı edilib ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2 dəfə azdır. Doğrudur, ötən il Rusiya tərəfindən Azərbaycandan pomidor idxalına məhdudiyyətlər qoyulsa da, artıq bu məhdudiyyətlərin böyük bir qismi aradan qaldırılıb. Lakin Rusiyanı pomidor və alma ixracında əsas bazar seçən Azərbaycanda bu məhsulların ixracı 2 dəfə aşağı enib.
Eləcə də, Azərbaycanda daha çox üstünlük verilən kənd təsərrüfatı məhsulu kimi fındığın ixracı da azalıb. Fındıq ixracından 29,052 mln dollar əldə olunub ki, bu da illik müqayisədə 21,4% azdır. Çay ixracının dəyəri isə 9,2% azalaraq 2,020 mln dollar olub.
Mövzu ilə bağlı “Ölkə.az”a açıqlama verən kənd təsərrüfatı sahəsi üzrə ekspert Vahid Məhərrəmov bildirdi ki, ixracda azalma ilə yanaşı, ölkəyə kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalında ciddi artım var. Özəlliklə, bu artım meyvə-tərəvəz idxalında müşahidə olunub:
“İxracdakı azalmanın bir səbəbi istehsal ilə bağlıdır. Düzdür, alma və pomidar ixracı ilə bağlı müəyyən maneələr var idi. Əgər istehsal kifayət qədər çox olsaydı, qonşu ölkələrə, Belarusiyaya, Orta Asiya ölkələrinə istixana şəraitində yetişdirilmiş pomidor məhsulları ixrac etmək olardı. Eləcə də, alternativ bazarlar tapmaqla ixracı artırmaq mümkün olardı.
İstehsaldakı azalma isə bir sıra problemlərlə bağlıdır. Məsələn, fermerlər uzun müddətdir istixana şəraitində pomidor yetişdirirlər. Lakin cari ilin fevral ayında bir sıra fermerlər qaz, su, elektrik kimi kommunal xidmətlərdə problemlərin yaranması ilə bağlı şikayətlər səsləndirmişdi. Belə olan şəraitdə istehsalı düzgün qurmaq mümkün deyil. Bu kimi süni problemlər məhsuldarlığı azaldır, fermerləri müflis edir. Məsələn, Şəmkir rayonunun Cəyirli kəndindən olan fermərə bu ilin mart ayında 75 min manat ziyan vurulub və o, birillik gəlirindən məhrum olub. Bütün bunlar istehsalı azaltmaqla ixrac əlaqələrinin qırılmasına səbəb olur”.
Ekspertin sözlərinə görə, fındığın bir kiloqramı 16-17 dollara təklif olunurdu:
“İndi isə qiymət artıq 2 dəfədən çox aşağı düşüb. Çünki fındığa tələbat azalıb. Bu da alıcıları azaltmaqla ixracı aşağı salır. Son 5 ildə fındıq əraziləri 2 dəfə artıb. Çünki bu sahəyə göstərilən dəstək güclənib və subsidiya həcmi artıb. Lakin fermerlər bazarın konyukturunu izləyərək hansı məhsulu istehsal edəcəyinə qərar verməlidir.
Həmçinin istixana biznesinin genişləndirilməsi ilə bağlı dəstəkləyici addımlar da oldu. Hazırda istixana şəraitində yetişdirilən məhsulların həcmi 9 dəfə artıb. Lakin istehsal artsa da, bazarın qəbul etmə səviyyəsi azdır. Düzdür, Rusiya bazarı var, amma elə bir ölkə yoxdur ki, Rusiyaya istixana məhsulu çıxarmasın. Azərbaycan məhsulları bir sıra digər ölkələrin istixana məhsulları ilə keyfiyyət və qiymət baxımından rəqabət aparacaq səviyyədə deyil”.
Ekspert onu da vurğulayıb ki, Azərbaycan bu dövrdə daha çox duru yağ idxal edib:
“Buğda, düyü, heyvandarlıq məhsulları ilə bərabər duru yağ idxalına da çoxlu miqdarda valyuta xərclənib. Bizim bazarımızda hazırda daha çox bitki yağına ehtiyac olduğu halda niyə məhz əsasən istixana məhsulları istehsal edilir? Ölkədə il ərzində 160 min ton bitki yağı istehlak olunur. Keçən il ölkəyə 167 min ton duru yağ idxal edilib. Ölkə bu sahədə tam idxaldan asılıdır. Bu il həmçinin yağın qiyməti 60% artım nümayiş etdirdi. Qiymətlərin artımına səbəb isə bizim ölkənin daha çox idxaldan asılı olması və digər ölkələrin də mövcud vəziyyətdən istifadə etməsi idi. Əgər Azərbaycan 80% tələbi daxili istehsalı hesabına ödəyə bilərdisə, bu zaman 20% idxalda qiymət artımı ümumi qiymətlərə bir o qədər təsir etməzdi”.
Ekspertin fikrincə, kəndli və fermerlərə günəbaxan və digər duru yağın əldə olunduğu bitkilərin istehsalına stimul yaradılmalıdır:
“Yağın emalı üçün şərait yaradılmalıdır. İstehsal zamanı qayda pozuntularına yol verilməzsə, bu zaman bazara çıxarılan məhsul da ucuz olar. Eləcə də, günəbaxan bitkisinin suya tələbatının çox olmasını nəzərə alaraq suvarmadakı problemlər aradanm qaldırılmalıdır. Bu problem köklü şəkildə həll edilməzsə, bu il də eyni problemi yaşayacağıq”.
Tarix: 6-05-2021, 11:40 Oxunub: 94
Bölməyə aid digər xəbərlər
4-03-2021, 15:30
Böyük Qələbə sayəsində Azərbaycan daha cəlbedici investisiya ölkəsinə çevrilib — Prezidentə yazırlar
29-01-2021, 10:30
Azərbaycan qadağalara baxmayaraq pomidor ixracında rekord vurub
24-10-2020, 11:06
Prezident İlham Əliyev Fransanın “Figaro” qəzetinə müsahibə verib