20:13 / 04-05-2024
Elmar Hüseynov: “Hələ də müharibə veteranı statusunu ala bilməyən döyüşçülərimiz var
11:59 / 04-05-2024
Elçin Tağıyev vəzifəyə təyin edildi - FOTOLAR
15:27 / 03-05-2024
Rəis ifadəsi üçün Bakıya gətirilib - Gömrük İdarəsində əməliyyat
15:13 / 03-05-2024
"Nağıoğlu” MMC qanunsuz qum-çınqıl hasil edir? – Sahibkardan hərracda qalib olan şirkətə ittiham (FOTO/VİDEO)
15:04 / 02-05-2024
Məmməd Mahmudov: Artıq beynəlxalq aləm Azərbaycanı regionda sülh ölkəsi kimi tanıyır
10:28 / 30-04-2024
Şahin Şirinov: Dünya ölkələri üçün nümunəvi model
20:12 / 29-04-2024
“Bakı Sığorta” vətəndaşları aldadır- FOTOFAKT
16:10 / 29-04-2024
Şahin müəllim: Nümunəvi ömur yolu
12:24 / 29-04-2024
Samir Babazadə: Mənalı və zəngin həyat yolu
12:31 / 22-04-2024
Namizəd İsmayılov: Möhtəşəm hərbi qələbədən yeni diplomatik zəfərlərə...
09:57 / 20-04-2024
20.04.2024 saat 11:30-da ZALOV İMZA TV ALYANS-ın BİRLƏŞMİŞ ƏRƏB ƏMİRLİKLƏRİ DUBAY ŞƏHƏRİNDƏ NÜMAYƏNDƏLİYİNİN TƏQDİMATI
13:20 / 18-04-2024
Dilarə Mövlayeva: Qeyri-neft sektorunun inkişafı əsas hədəfdir
11:56 / 17-04-2024
Mübariz müəllim: Prezident İlham Əliyevin siyasi-diplomatik müstəvidə birmənalı olaraq ən önəmli LİDER olduğu bir daha aydın görünür
11:53 / 17-04-2024
Fuad Hacıyev: Verilən bütün vədlər uğurla yerinə yetirilir
11:08 / 08-04-2024
Binəqədi Rayon İcra Hakimiyyətində silsilə tədbirlər davam edir
10:54 / 08-04-2024
Xətai rayonunda şəhid ailələri üçün növbəti iftar süfrəsi təşkil olunub
09:44 / 08-04-2024
Baş redaktor: "Bu xəbər insanları çaşdırmaq üçün qəsdən yayılıb"
12:08 / 01-04-2024
Fərid Bağırov: Tarixi zəfərlərlə bütün şəhidlərimizin qisası alındı
01:38 / 29-03-2024
Süleyman Mikayılov: Bu gün öz tariximizə qayıdırıq
01:33 / 29-03-2024
Rəşad Umudov: Xalqın əyilməz ruhunun təntənəsi
13:02 / 18-03-2024
Həmid Həsənov: Tonqalımız Xankəndidə yanır
12:59 / 18-03-2024
Səyyaf Tağıyev: Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Xankəndində qədim bayramımız olan Novruzun yenidən qeyd olunması böyük xoşbəxtlikdir
13:52 / 28-02-2024
Hacı Ruslan Həsənovun qardaşı Mahmud Həsənov rəhmətə gedib - BAŞSAĞLIĞI
13:25 / 27-02-2024
Cəsarət Qasımov: Xocalı faciəsi qurbanlarının qanı yerdə qalmadı
10:55 / 24-02-2024
Yaşanmış faciə
10:52 / 24-02-2024
Xocalı Soyqırımı
10:49 / 24-02-2024
26 Fevral - Xocalı soyqırımı əsrin faciəsi
21:34 / 23-02-2024
Beynəlxalq Hüquq Eksperti, Zalov İmza TV- Alyansın rəhbəri, İsrail- Azərbaycan ŞAHDAĞ Təşkilatının, Azərbaycan üzrə rəsmi nümayəndəsi, İsmayıl Zalov medalla təltif olundu
21:12 / 23-02-2024
Suraxanı rayonunda Şəhid Muxtar Qasımlının Ad günü qeyd olundu.
10:13 / 22-02-2024
Şərəfli Peşə sahibi Psixoloq Aynur Aliyeva
12:52 / 20-02-2024
Bizim ailəmiz -Türk dünyasıdır- İlham Əliyev / FOTO-VİDEO
10:57 / 19-02-2024
Rəşad Musayev: Yeni mərhələdə Azərbaycanı yeni nailiyyətlər gözləyir
10:56 / 19-02-2024
Mahir Məmmədov: Yeni mərhələdə yeni hədəflərə doğru
16:58 / 16-02-2024
Evlər yıxan dələduzun bitib-tükənməyən şantaj əməlləri...
13:30 / 05-02-2024
Ağcabədi polisi əməliyyat keçirdi: 20 nəfər saxlandı - FOTO
13:24 / 05-02-2024
Pensiyalar nə qədər artırıldı?
13:19 / 05-02-2024
Prezidentdən pensiyalarla bağlı SƏRƏNCAM
13:02 / 05-02-2024
Ziyəddin Quliyev: Xalq möhtəşəm uğurların davamına səs verəcək!
Peyvənd yoluxduruculuq qabiliyyətini kəskin yüksəldir?
Covid 19 əleyhinə peyvəndlərin hazırlanması üzrə aparıcı mütəxəssis Geyert V. Bosşe-nin məqaləsilə tanış oldum. Öncə, buna görə Xədicə xanıma təşəkkür edirəm. İndi isə, Geyert-in yazdıqlarına münasibətim barədə:
Müəllif peyvəndləmənin gəti əleyhidarı kimi çıxış edərək, bu halın virusların artan mutasiyasına səbəb olacağına, immun sistemdən yan keçəcəyi, yoluxduruculuq qabiliyyətinin kəskin yüksələcəyi, letallığının kəskin artacağı və idarəolunmaz vəziyyətlə üzləşiləcəyini iddia edir.
Əvvəla bildirmək istəyirəm ki, cənab Geyert-in söylədikləri tamamilə əsassız, yanlış, insanların stress və qorxuya salınmasına düşünülmüş şəkildə xidmət edən, xəstə təfəkkürün məhsuludur.
Belə ki, məqalə ilə tanışlıq bu insanın tibbi təhsilinin olmadığını, böyük ehtimalla, texniki sahə mütəxəssisi olduğunu göstərir.
Əvvəla virus canlı mikrovarlıq deyildir. Çünki canlı varlıq olmanın üç əsas şərti vardır: qenom quruluşuna malik olmaq (viruslar buna sahibdir), təbii yolla bölünüb, nəsl artırmaq qabiliyyətinə malik olmaq (viruslar bundan məhrumdur) və ətraf aləmlə fərdi mübadilə qabiliyyətinə malik olmaq (viruslar bundan da məhrumdur). Odur ki, virusları “canlı həyatın yalnız sərhəddində olanlar” adlandırırlar. Buna görə də, virusun dövrü olaraq mutasiyaya məruz qalmasının yeganə səbəbi, artıb-çoxalmaq üçün canlı hüceyrənin daxilinə girmək istəyidir. Yəni virus maneəsiz olaraq canlı hüceyrəyə daxil ola bilirsə, mutasiyaya məruz qala bilməz. Çünki mutasiya virusun yalnız immun sistemdən yayınaraq canlı hüceyrəyə girmək və ya simbioz yaşamağa xidmət edən, yəni zərurətdən doğan dəyişim şəklidir. Genom dəyişikliyilə müşahidə olunan mutasiya yalnız bir halda, yəni virusun hüceyrəyə girişinə güclü immun müqaviməti yarandıqda baş verir. Peyvənd virusun hüceyrəyə girişinə mane olmur, virus yenə də aktiv şəkildə hüceyrəyə daxil olur, lakin peyvəndin yaratdığı spesifik antitellər virusu anında tanıyır və onu inaktiv hala salır. Nəticədə ya xəstəlik baş vermir, ya da çox yüngül şəkildə keçir. Odur ki, peyvəndin mutasiyaya səbəb olacağını düşünmək belə mənasızdır.
Mutasiya ilə antibiotiklərə qarşı rezistentliyin müqayisəsi isə sadəcə savadsızlıqdır. Cünki birincidə genom dəyişikliyi, ikincidə isə dərman müdaxiləsinə dözümlülük və ya tabe olmamaq halı baş verir. Tamamilə fərqli mexanizmlə icra olunan və müqayisəsi elmi məntiqə əsaslanmayan proseslərdir.
Təbii anticisimlər, yalnız körpə dünyaya gələndə, anadan aldığı anticisimlərdir ki, müəyyən zamandan sonra parçalanaraq orqanizmdən xaric olur. İnsanda fərdi anticisimlər zaman keçdikcə, yalnız müvafiq infeksiya ilə qarşılaşdıqdan və ya peyvənd aldıqdan sonra əmələ gəlir (məsələn, aylar üzrə körpə uşaqlarda peyvəndləmə aparıldıqda) və genom surəti hüceyrə yaddaşına yazılır. Yəni müəllifin söylədiyi təbii və sünü anticisimlər termini yalnız onun düşündükləridir, reallıq və elmi həqiqət deyil.
Bir də ki, cənab Geyert V. Bosşe-nin kimin fondunda işlədiyini və kim tərəfindən maliyyəşdirildiyini və boynuna məsuliyyət götürüb yazdığı bu məqaləyə görə aldığı qonorarı düşünün. Bu haqda az da olsa məlumatlı olsaz, yazdıqlarımı heç oxumaq belə lazım deyildir. Xatırladıram: Geyert V.Bosşe PhD (Bill və Melinda Geytsin Fondu, GlaxoSmithKline Biologicals, GAVI).
Musa Qəniyev
Tibb elmləri doktoru, professor
Bölməyə aid digər xəbərlər
Covid 19 əleyhinə peyvəndlərin hazırlanması üzrə aparıcı mütəxəssis Geyert V. Bosşe-nin məqaləsilə tanış oldum. Öncə, buna görə Xədicə xanıma təşəkkür edirəm. İndi isə, Geyert-in yazdıqlarına münasibətim barədə:
Müəllif peyvəndləmənin gəti əleyhidarı kimi çıxış edərək, bu halın virusların artan mutasiyasına səbəb olacağına, immun sistemdən yan keçəcəyi, yoluxduruculuq qabiliyyətinin kəskin yüksələcəyi, letallığının kəskin artacağı və idarəolunmaz vəziyyətlə üzləşiləcəyini iddia edir.
Əvvəla bildirmək istəyirəm ki, cənab Geyert-in söylədikləri tamamilə əsassız, yanlış, insanların stress və qorxuya salınmasına düşünülmüş şəkildə xidmət edən, xəstə təfəkkürün məhsuludur.
Belə ki, məqalə ilə tanışlıq bu insanın tibbi təhsilinin olmadığını, böyük ehtimalla, texniki sahə mütəxəssisi olduğunu göstərir.
Əvvəla virus canlı mikrovarlıq deyildir. Çünki canlı varlıq olmanın üç əsas şərti vardır: qenom quruluşuna malik olmaq (viruslar buna sahibdir), təbii yolla bölünüb, nəsl artırmaq qabiliyyətinə malik olmaq (viruslar bundan məhrumdur) və ətraf aləmlə fərdi mübadilə qabiliyyətinə malik olmaq (viruslar bundan da məhrumdur). Odur ki, virusları “canlı həyatın yalnız sərhəddində olanlar” adlandırırlar. Buna görə də, virusun dövrü olaraq mutasiyaya məruz qalmasının yeganə səbəbi, artıb-çoxalmaq üçün canlı hüceyrənin daxilinə girmək istəyidir. Yəni virus maneəsiz olaraq canlı hüceyrəyə daxil ola bilirsə, mutasiyaya məruz qala bilməz. Çünki mutasiya virusun yalnız immun sistemdən yayınaraq canlı hüceyrəyə girmək və ya simbioz yaşamağa xidmət edən, yəni zərurətdən doğan dəyişim şəklidir. Genom dəyişikliyilə müşahidə olunan mutasiya yalnız bir halda, yəni virusun hüceyrəyə girişinə güclü immun müqaviməti yarandıqda baş verir. Peyvənd virusun hüceyrəyə girişinə mane olmur, virus yenə də aktiv şəkildə hüceyrəyə daxil olur, lakin peyvəndin yaratdığı spesifik antitellər virusu anında tanıyır və onu inaktiv hala salır. Nəticədə ya xəstəlik baş vermir, ya da çox yüngül şəkildə keçir. Odur ki, peyvəndin mutasiyaya səbəb olacağını düşünmək belə mənasızdır.
Mutasiya ilə antibiotiklərə qarşı rezistentliyin müqayisəsi isə sadəcə savadsızlıqdır. Cünki birincidə genom dəyişikliyi, ikincidə isə dərman müdaxiləsinə dözümlülük və ya tabe olmamaq halı baş verir. Tamamilə fərqli mexanizmlə icra olunan və müqayisəsi elmi məntiqə əsaslanmayan proseslərdir.
Təbii anticisimlər, yalnız körpə dünyaya gələndə, anadan aldığı anticisimlərdir ki, müəyyən zamandan sonra parçalanaraq orqanizmdən xaric olur. İnsanda fərdi anticisimlər zaman keçdikcə, yalnız müvafiq infeksiya ilə qarşılaşdıqdan və ya peyvənd aldıqdan sonra əmələ gəlir (məsələn, aylar üzrə körpə uşaqlarda peyvəndləmə aparıldıqda) və genom surəti hüceyrə yaddaşına yazılır. Yəni müəllifin söylədiyi təbii və sünü anticisimlər termini yalnız onun düşündükləridir, reallıq və elmi həqiqət deyil.
Bir də ki, cənab Geyert V. Bosşe-nin kimin fondunda işlədiyini və kim tərəfindən maliyyəşdirildiyini və boynuna məsuliyyət götürüb yazdığı bu məqaləyə görə aldığı qonorarı düşünün. Bu haqda az da olsa məlumatlı olsaz, yazdıqlarımı heç oxumaq belə lazım deyildir. Xatırladıram: Geyert V.Bosşe PhD (Bill və Melinda Geytsin Fondu, GlaxoSmithKline Biologicals, GAVI).
Musa Qəniyev
Tibb elmləri doktoru, professor
Tarix: 24-03-2021, 12:28 Oxunub: 51
Bölməyə aid digər xəbərlər
15-02-2021, 11:43
Maaşınızdan tutulan pula görə klinikalarda bu tibbi xidmətlərdən istifadə edə biləcəksiniz - RƏSMİ
18-01-2021, 12:01
Azərbaycanda vaksinasiya strategiyasının detalları açıqlandı